Con Sam – biểu tượng vợ chồng chung thủy – có thể bị tuyệt chủng
Chào các bạn,
Trong văn hóa truyền thống Nước Ta, sam là hình tượng của vợ chồng chung thủy, dùng tiếp tục để giáo dục đạo vợ chồng. Nhưng hình tượng này có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng vì ngày này người ta rầm rộ quảng cáo “ đặc sản nổi tiếng sam ”, “ món ăn không hề bỏ lỡ ”, “ tuyệt vời gỏi trứng sam ” trong những nhà hàng quán ăn .
Sam ( tên khoa học Tachypleus tridentatus ), đôi lúc được gọi là sam biển, thường sống ở những cửa biển và những khúc sông gần cửa biển, luôn đi đôi một cặp vợ chồng. Sam cái lớn hơn sam đực, đi trước. Sam đực theo sau, bám chặt vào sam cái. Nếu người ta bắt sam thì luôn luôn bắt hai con bám nhau như thế. Vì vậy, từ xưa sam đã được dùng làm hình tượng cho vợ chồng chung thủy, để dạy tất cả chúng ta ăn ở thủy chung .
Bài dân ca miền nam “Lý Con Sam” sau đây là bài ca giáo dục chung thủy. Làn điệu của bài hát này được gọi là làn điệu lý con sam cũng rất được mến chuộng trong dân ca miền nam, nên rất thường được dùng trong các tuồng cải lương.
Lý Con Sam
Sông sâu nước chảy có nguồn
Con sam có cặp theo luồng nước sông
Hỡi ai biết cặp con sam
Mình đồng chân sắt mắt lại trên lưng
Uống nước thôi cầm chừng
Đói no xin nhờ vợ ta đừng có theo ai
Ấy là đôi cặp con sam
Sam ơi sam lội sam vùi dưới sông
Sông sâu cách trở con đò
Đi đêm khó gẩm theo dò bóng đêm
Nghĩa nhân có đặng keo sơn
Bền lòng son sắt ắt đẹp duyên hương
Chớ thiếp luôn chiều chồng
Mới nên duyên chồng vợ
Xin chàng chớ quên em
Ấy là duyên nợ con sam
Sam ơi sam lội cho chồng ấm no
Hỡi ai biết cặp con sam
Mình đồng chân sắt mắt lại trên lưng
Uống nước ta cầm chừng
Đói no xin nhờ vợ ta đừng có theo ai
Nghĩa nhân có đặng keo sơn
Bền lòng son sắt ắt đẹp duyên hương
Chớ thiếp luôn chiều chồng
Mới nên duyên chồng vợ
Xin chàng chớ quên em
Ấy là duyên nợ con sam…
Ấy là duyên nợ con sam
Mời những bạn nghe bài Lý Con Sam qua giọng hát của nghệ sĩ Minh Lý .
Sự Tích Con Sam làm giàu nền văn hóa truyền thống thủy chung đất Việt .
- Sự tích con sam
Ngày xưa có hai vợ chồng một người đánh cá nghèo. Một hôm người chồng ra khơi với bạn nghề. Không may có một trận bão rất lớn nổi lên giữa lúc họ đang thả lưới. Không một người nào thoát khỏi tai nạn thương tâm. Tin dữ về đến làng, toàn bộ mọi mái ấm gia đình đánh cá đều đau khổ. Tiếng khóc lan đi những nhà. Riêng người đàn bà lòng đau như cắt. Như điên như cuồng, bà bỏ nhà ra đi, kỳ vọng tìm thấy chồng. Bà cứ theo bờ biển đi, đi mãi. Trải qua hai ngày đến một hòn núi lớn. Bà trèo lên rồi vì mệt quá ngủ thiếp dưới một gốc cây. Đang ngủ bỗng có một tiếng nổ kinh hoàng. Bà choàng dậy thấy một ông lão đầu tóc bạc phơ đứng trước mặt mình, hỏi :
– Người là ai mà dám đến nằm trước nhà ta ?
Người đàn bà mếu máo đáp :
– Tôi đi tìm chồng. Cụ làm ơn chỉ giúp kẻo tôi nóng lòng nóng ruột quá !
Cụ già nói :
– Ta là thần Cây. Thấy nhà ngươi chung tình ta rất thương. Vậy ta báo cho biết là chồng ngươi còn sống, hiện ở ngoài hải đảo .
Nói rồi, ông cụ trao cho người đàn bà một viên ngọc và bảo :
– Ngươi hãy ngậm viên ngọc này vào miệng thì sẽ bay qua được biển để gặp chồng. Nhưng phải nhớ là nhắm mắt ngậm miệng kẻo rơi ngọc mà nguy đó .
Ông cụ nói xong biến mất. Bà ta lấy ngọc ngậm vào miệng và nhắm mắt lại. Thốt nhiên trời bỗng nổi gió ù ù. Bà thấy người như nhẹ bỗng, hai bên tai nghe tiếng vo vo. Được một lúc sau thấy chân chấm đất, bà mở mắt ra thì thấy mình đang đứng trên một bãi cát lạ mà gió bấy giờ đã lặng. Trông thấy chồng ngồi co ro trên bãi, bà mừng quá. Hai vợ chồng hàn huyên một hồi lâu rồi mới tính chuyện trở về làng cũ .
Người chồng ôm ngang sống lưng vợ để vợ đưa qua biển cả. Lòng người vợ sung sướng không hề nói hết. Vì thế, bà ta đã quên mất lời của thần Cây dặn. Miệng mắc ngậm ngọc nhưng bà vẫn cố hỏi chuyện chồng. Đột nhiên viên ngọc văng ra giữa không trung. Bà chỉ kịp kêu lên một tiếng rồi cả hai vợ chồng đều sa xuống biển. Rồi đó họ hóa thành những con sam. Ngày nay, những con sam thường đi đôi bạn trẻ ở dưới nước, khi nào con sam đực cũng ôm lấy con sam cái như khi chồng ôm vợ để bay qua biển. Có câu tục ngữ “ Thương như sam ”, là do truyện này mà ra .
Trích “ Sự tích quốc gia Việt ” – Nguyễn Đổng Chi
Ngày trước không nghe ai nói ăn sam. Hình như dân cư không ăn sam khi nào, có lẽ rằng vì tôn trọng hình tượng chung thủy cao quý. Nhưng thời nay, đùng một cái tất cả chúng ta có quảng cáo và truyền hình nói ồ ạt về những đặc sản nổi tiếng sam : Món ăn độc lạ, Đặc sản, Món ăn không hề bỏ lỡ …
Đặc biệt món “trứng sam” được quảng cáo như món ăn tuyệt vời.
Các bạn, ăn trứng sam là cách nhanh nhất để sam tuyệt chủng, vì đương nhiên là không còn trứng thì không hề có con .
Mời những bạn xem vài video sau đây :
Cách bắt và làm thịt sam biển rất bá đạo
Đặc sản sam biển (Quảng Ninh). Clip này có cho biết sam ngày nay rất hiếm
Về Cần Giờ ăn gỏi trứng sam. Nướng sam khi còn sống. Nướng trứng ngay trong mai của sam mẹ. Cực kỳ thất đức
Các bạn, yếu tố rất rõ là nếu người ta thích ăn trứng sam thì nhất định sam sẽ tuyệt chủng, vì không có con để liên tục nòi giống .
Endanger Species International ( Tổ chức quốc tế Các Loài Có Nguy Cơ Tuyệt Chủng ) đang lên tiếng báo động về sam ( Asian horseshoe crabs ) : “ Sam có chỗ đứng rất quan trọng trong chuỗi thực phẩm biển vì là sinh vật ‘ dọn đáy ’ sông biển, cũng như ăn những sinh vật khác và làm thức ăn cho những sinh vật khác. ” Các bạn, hoàn toàn có thể xem thông tin ở đây .
Nếu sam tuyệt chủng, không riêng gì là môi trường sinh thái bị trộn lẫn, mà tất cả chúng ta còn mất một biểu tượng văn hóa lớn về giá trị mái ấm gia đình. Đó là chưa nói cách ăn trứng sam thật là quá nặng về sát sinh. Mỗi bữa ăn là ta giết bao nhiêu nghìn con sam .
Đây lại là món ăn chơi, không phải là món ăn thiết yếu như cơm để nuôi sống tất cả chúng ta. Tội và nghiệp !
Các bạn, có cách nào tất cả chúng ta tuyên truyền, lý giải, tiếp thị để mọi người ngưng ăn sam không ?
Nam mô A di đà Phật .
Hoành
Share this:
- Chia sẻ
Thích bài này:
Thích
Đang tải …
Có liên quan
Source: Soi cầu lô vip
Category: Sổ mơ lô đề
